De juiste verlichting in je huis op basis van kleurtemperatuur

Zodra je begrijpt wat kleurtemperatuur is en waarom het belangrijk is, kunt je de juiste soorten lampen kiezen om de kwaliteit van het leven thuis te verbeteren.

Licht is licht, toch? Fout, niet helemaal waar. Het licht dat afkomstig is van de lampen op je kantoor is niet te vergelijken met het licht dat thuis uit je favoriete kroonluchter straalt of dat van het bedlampje waarmee je je favoriete roman leest om je te helpen in slaap te vallen.

Dat komt omdat verschillende lichtbronnen licht produceren met verschillende kleurtemperaturen. In de begindagen van de energiebesparing raadde iedereen aan gloeilampen te vervangen door tl-lampen omdat die minder elektriciteit verbruikten. Maar weinig mensen waren blij met die vervanging vanwege de kwaliteit van het licht dat de energiezuinige lampen produceerden.

Dat voorkwam echter niet het uitbannen van gloeilampen. Maar het heeft de verlichtingsindustrie er wel toe aangezet om met betere alternatieven te komen. Als je nadenkt over welk type verlichting je in je huis wilt gebruiken, moet je bedenken hoe je de kleurtemperatuur kunt gebruiken om je omgeving te optimaliseren. Lees alles over verlichting in huis.

Hoe kleurtemperatuur werkt

Om te begrijpen waarom kleurtemperatuur belangrijk is, moet je eerst begrijpen wat het is. Dit kan een lastig concept zijn, dus daarom even terug naar de basis. Stel je een hypothetisch zwart, metalen voorwerp voor, bijvoorbeeld de gloeidraad van een gloeilamp. Verhit deze gloeidraad met hypothetisch vuur. Naarmate de gloeidraad opwarmt, zal hij beginnen te gloeien, eerst rood, dan geel, dan wit, en dan verschillende tinten blauw naarmate de vlam heter en heter wordt.

Bepaalde temperaturen van deze vlam, gemeten op de Kelvin temperatuurschaal, komen overeen met verschillende golflengtes van licht van de gloeidraad. Het laagste punt (rond 1800 Kelvin, of 1800K) komt overeen met het intens rood-oranje licht van een lucifer of een kaars. Aan de hoge kant (15000K en hoger) komt de aflezing overeen met het licht dat men waarneemt als men naar een heldere, blauwe hemel kijkt.

Wanneer je licht integreert in de inrichting van een ruimte, kun je overwegen witte verlichting met variabele kleurtemperaturen te combineren met full-color verlichting voor een dramatisch effect.

Koel wit en warm wit

Je bent waarschijnlijk bekend met termen als “koel wit” en “warm wit” verlichting,

De meeste commerciële verlichting valt tussen ongeveer 2000K en 6000K, maar twee kleurtemperatuurniveaus overheersen. Rond 2700K wordt meestal aangeduid als “warm wit” of “zacht wit”. Deze lampen zijn ontworpen om de typische gloeilamp te benaderen, en bieden een oranje-getint, gezellig, “warm” licht net als bij oma thuis. Warm licht wordt beschouwd als comfortabel, huiselijk licht dat het meest geschikt is voor gebruik in huis.

Bij ongeveer 3500K betreden we het rijk van “koel wit” of “helder wit”. Lampen met deze kleurtemperatuur nemen een neutralere kleur aan en kunnen een lichte blauwzweem lijken te hebben. Standaard verlichting wordt meestal geproduceerd bij deze kleurtemperatuur, en het is wat je zult aantreffen in de meeste zakelijke omgevingen, aangezien licht bij deze golflengte wordt beschouwd als ideaal voor lezen en ander gedetailleerd taakgericht werk. 

Let wel dat dit allemaal schattingen en gemiddelden zijn. Verschillende lampen die met verschillende materialen en met verschillende technieken zijn vervaardigd, zullen sterk variëren in kleurtemperatuur. Professionele verlichting zoals die door fotografen en filmmakers wordt gebruikt, kan veel meer dan dit smalle bereik variëren en kan zelfs verschillende kleuren lampen in één apparaat mengen. Een lamp die “koel” licht uitstraalt is de beste keuze voor taakverlichting.

Het gebruik van de termen “warm” en “koel” is een beetje paradoxaal omdat, wanneer je de Kelvin schaal bekijkt, je zult zien dat het “koele” licht eigenlijk heter is dan het “warme” licht. De termen warm en koel zijn niet bedoeld om de werkelijke temperatuur van de vlam te beschrijven die wordt gebruikt om het licht te produceren, maar eerder de esthetiek die deze lampen genereren.

Lees alles over verlichting in huis.